Yeni medya teknolojileri kapsamında dünyanın en büyük endüstrilerinden biri haline gelen Dijital Oyun Tasarımı, teknolojinin artmasıyla kullanıcı artışını olumlu olarak destekliyor. Dijital Oyun Tasarımı Bölümü Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Kara’ya göre geçtiğimiz 30 yıl içinde global anlamda yaratıcı endüstrilerden birine dönüşmüş olan dijital oyun sektörü, son 10 yılda dijital dağıtım ağları sayesinde gerçek anlamda sınır tanımayan bir nitelik kazandı. Dr. Öğr. Üyesi Nuri Kara ile keyifli bir röportaj yaptık.
1- Bölümün temelinden başlayacak olursak. “Dijital Oyun Tasarımı” nedir, neleri kapsamaktadır?
Geçtiğimiz 30 yıl içinde global anlamda yaratıcı endüstrilerden birine dönüşmüş olan dijital oyun sektörü, son 10 yılda dijital dağıtım ağları sayesinde gerçek anlamda sınır tanımayan bir nitelik kazanmıştır. Devamlı dönüşüm halinde olan sektör gerek teknoloji gerekse de tasarım anlamında devamlı kendini yenilemektedir. Bu durumun sonucunda ortaya çıkmış olan yüksek rekabet ortamında Türkiye oyun endüstrisinin yaratıcı ve yenilikçi oyun fikir ve uygulamaları ile küresel başarı kazanacağı görüşüyle hareket eden İstanbul Bilgi Üniversitesi Dijital Oyun Tasarımı Bölümü, Türkiye ve dünya oyun endüstrisine eğitimli yaratıcı işgücü sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir.
Dijital Oyun Tasarımı Bölümü’nün en önemli özelliği ve avantajı, oyun tasarımını tasarımcının oyun dilini kullanarak fikir ve duyguları oyunculara deneyim yoluyla aktardığı interaktif bir iletişim süreci olarak ele almasıdır. Bu bağlamda öğrenciler oyun tasarımı alanında yenilikçi fikirler geliştirmeleri ve deneysel çalışmalarda bulunmaları yönünde teşvik edilmektedir. Bölüm, özellikle görsel iletişim tasarımı ve bilgisayar bilimleri alanlarıyla yakın ilişkili ancak onlardan bağımsız bir eğitim alanı olarak konumlandırılmakta ve bu alanlarla disiplinler arası çalışmalara yüksek önem vermektedir.
2- Dijital oyunların kültür, toplumsal ve sosyal olaylar ile doğrudan bir etkileşimi var mıdır? Aralarında nasıl bir bağ vardır?
1960 ve 1970’li yıllarda geliştirilen dijital ilk oyunlara baktığımızda soğuk savaşın etkilerini oyunların gerek temasında gerekse de senaryosunda görmemiz mümkündür. O dönem ki dijital oyunlar daha çok uzay konseptine oturtulmuş ve uzay savaşları isimleriyle de ön plana çıkmıştır. Bununla birlikte Japonya’da hâkim dijital oyunlar incelendiğinde, anime karakterlerin oyunlar içinde önemli bir yer tuttuğu göze çarpmaktadır. Ülkemizde zamanında geliştirilen ilk dijital oyunlarda Keloğlan gibi ulusal figürlerin ya da tarihi kişiliklerin kullanılması dijital oyunların toplumların değerleriyle yakından ilişkili olduğu düşüncesine örnek olarak gösterilebilir. Bu noktadan hareketle dijital oyunların kültürel elementleri içerdiği, o dönemki sosyolojik olguları yansıttığı önemli bir gerçek olarak kabul edilebilir.
Günümüzde teknolojinin hızla ilerlemesi, dijital oyun alanında da pek çok yeniliğe ve dönüşüme yol açmıştır. Sanal gerçeklik ya da yapay zekâ uygulamalarının oyun sektöründe de her geçen gün daha fazla yer alması beklenmektedir. Bu teknolojiler öncelikli olarak farklı bilim alanlarında uygulanmaya çalışılsa bile, oyun sektörünün de bundan pay alacağı kaçınılmazdır. Dolayısıyla, hayatın farklı alanlarına yönelik geliştirilen uygulamalar bile oyun alanı içinde kendine yer bulabilmektedir. Örneğin, futbol dünyanın her yerinde ilgiyle ve merakla izlenen bir spor olmasının yanı sıra, dijital oyun alanında da pek çok yansıması olmaktadır. Toplumların sahiplendiği bu ve benzeri sporların, dijital oyun pazarı içinde her geçen zaman güncellenerek yer alması, toplumsal ilgi ve beğenilerin dijital oyunlar içinde karşılığının olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
3- Türkiye’deki oyun pazarı hakkında ne düşünüyorsunuz? Geçmişten günümüze sizce nasıl bir ivme kazandı?
Türkiye’deki oyun pazarı son yıllarda büyük artış göstermiş ve 800 milyon dolar seviyelerine ulaşmıştır. Dünya oyun pazarı büyüklüğünün 150 milyar dolar seviyelerinde olduğunu düşünürsek, Türkiye’nin yakın gelecekte oyun alanında daha da fazla büyüyeceğini tahmin etmek yanlış olmayacaktır. Araştırmalar incelendiğinde, Türkiye’de nüfusun yaklaşık yarısı aktif olarak oyun oynamaktadır. Online oyunların popüler olması, mobil oyun pazarının her geçen gün gelişmesi, konsol oyunlarındaki artış ve Steam pazarının yaygınlaşması sebebiyle Türk oyuncular da eskiye nazaran daha fazla oyun oynamaktadır. Oyun pazarının kat ettiği yol ve sahip olduğu potansiyel, oyuncuları aynı zamanda oyun tasarlama ve geliştirme yönüne de sevk etmektedir. Son yıllarda, Türkiye’de kurulan oyun şirketlerinin sayısı artmakta ve bu şirketler tarafından geliştirilen oyunların dünya pazarında da talep gördüğü göze çarpmaktadır. Bu nedenle, Türkiye’deki oyun pazarının yakın gelecekte daha üst noktalara çıkacağı ve bu alanda çalışacak ve içerik geliştirecek kişilere ihtiyacın daha da artacağı önemli bir gerçek olarak kabul edilebilir.
4- Dijital oyun tasarım sürecinde bir oyunu oluşturan yapı taşları nelerdir?
Dijital oyun tasarımını bütünsel bir süreç olarak ele almakta fayda var. Bu süreç içinde dikkat edilmesi gereken ve üzerine ayrı ayrı odaklanılması gereken alanlar vardır. Bunlar başlıca oyun programlama, oyun hikâyesinin yazılması, oyun mekaniğinin oluşturulması, grafik tasarımı, karakter tasarımı, ses tasarımı ve oyuncu testleri olarak listelenebilir. Programlama kısmı, oyun içi kodlamanın hâkim olduğu ve daha teknik olan tarafı oluşturmaktadır. Hikâye oluşturmada, oyunun teması belirlenmekte, o temaya uygun hikâye ve senaryo oluşturulmakta ve adım adım oyun içi senaryonun nasıl kurgulanacağı ortaya çıkarılmaktadır. Oyun mekanikleri oyun içindeki kurallarla etkileşim halindeyken, grafik ve karakter tasarımlarında ise oyun evrenindeki nesnelerin ve oyun içi karakterlerin görsel tasarımları yapılmaktadır. Ses tasarımı, oyun içindeki en küçük bir uyarı sesinden, oyun içi müziklerin kurgulanmasına kadar pek çok alanı içermektedir. Oyuncu testlerinde ise dijital oyuna son hali verilmeden önce gerek alfa gerek beta testleriyle oyuncular tarafında oyunun eksiklikleri ve oyuncu reaksiyonları alınmakta, elde edilen sonuçlar doğrultusunda gerekli güncellemeler yapılmaktadır.
5- Günümüz oyun dünyasında e-spor da çarpıcı bir biçimde popülaritesini arttırmış durumda. Nedir e-spor, biraz bilgi verir misiniz?
E-spor, dijital oyunların profesyonel oyuncular tarafından profesyonel liglerde oynanmasını ifade etmektedir. E-spor’da oyuncular resmi lig ve etkinliklerde bir takımın oyuncusu olarak yer almakta, profesyonel olarak gelir elde etmektedirler. Türkiye’de League of Legends ligi ilgiyle takip edilmekle birlikte, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray gibi 3 büyük takımın da dahil olmasıyla popülaritesini her geçen gün arttırmaktadır. League of legends’in yanı sıra, Dota 2, Counter strike: Global Offensive ve Overwatch da en popüler Espor oyunları olarak öne çıkmaktadır.
6- BİLGİ ile devam edecek olursak… Dijital Oyun Tasarımı Bölümü’nden biraz bahseder misiniz? Dersler, eğitimler, öğrencilere sundukları vb. gibi bilgiler örneğin…
Dijital Oyun Tasarımı Bölümü öğrenciler için kazanacakları kuramsal bilgileri uygulamaya dökebilecekleri bir ortam yaratmayı hedeflemektedir. Öğrenciler kendilerine sunulan zorunlu dersler yanında ilgi ve becerilerini geliştirebilecekleri bir dizi seçmeli ders de alabilirler. Bu prensipler ışığında zorunlu derslerin başında farklı türde oyunlara odaklanan oyun tasarım stüdyosu dersleri gelmektedir. Stüdyo derslerinde birinci yıl öğrencileri analog oyunlar, ikinci yıl öğrencileri 2B dijital oyunlar, üçüncü yıl öğrencileri 3B dijital oyunlar ve dördüncü yıl öğrencileri ise önceki birikimleri ve hocalarının değerlendirmeleri doğrultusunda kendi seçecekleri bir türde piyasaya sürülebilecek standartlarda özgün bir oyun geliştireceklerdir. Stüdyo dersleri oyun programlama ve oyunların görsel işitsel unsurları konulu derslerle desteklenmektedir. Diğer dersleri ise oyun kültürü, oyunların eğitimde ve sosyal amaçlarla kullanımı, oyun yazarlığı, oyuncu psikolojisi, oyun sektörü ve oyun stüdyolarının yönetimi gibi konulardaki dersler oluşturmaktadır. Öğrenciler ayrıca kendi programlarından ve diğer programlardan seçmeli dersler de alabilmektedirler. Dijital Oyun Tasarımı Bölümü seçmeli dersleri öğrencilere oyun olgusuna dair anlayışlarını ve oyun tasarımının farklı yönlerine dair becerilerini derinleştirme olanağı sunmaktadır. Öğrenciler ilgi duydukları alanlarda, örneğin Görsel İletişim Tasarımı, Sinema-Televizyon, Müzik ve Mühendislik gibi programlar da dâhil olmak üzere İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin tüm programları tarafından sunulan seçmeli dersleri de alabilmektedir.
Tüm bu derslerin yanı sıra Dijital Oyun Tasarımı bölümü olarak öğrencilerin gelişimlerini destekleyecek pek çok etkinlik de düzenlemekteyiz. Bu yıl düzenlediğimiz “bağımsız oyun geliştiricileri konferansı” ile oyun alanında çalışan ve oyun geliştirmiş kişiler kampüse gelip tüm deneyimlerini öğrencilerle ve diğer katılımcılarla paylaşma imkânı buldular. Düzenlediğimiz bir diğer etkinlik olan Çizgi roman konferansı ile alanında uzman kişiler hem deneyimlerini anlattılar hem de workshop şeklinde basit çizim tekniklerini paylaştılar. Bununla birlikte, yıl içinde düzenlediğimiz 3 farklı Game Jam etkinliği ile öğrencilerimiz ve diğer katılımcılar sosyal bir ortam içinde ortalama 40 saatlik periyotlarda belirlenen temalar üzerinde geliştirdikleri oyunlarını jürilere sundular ve bu özel deneyimi yaşama fırsatı buldular. Dolayısıyla, bölüm olarak öğrencilerin akademik anlamda gelişmelerini desteklerken, kültürel ve sosyal anlamda da oyuna ilişkin pek çok noktada deneyimlerini arttırmalarını ve sektör bölüm iş birliğiyle daha donanımlı olarak yetişmelerini destekliyoruz.
7- Dijital Oyun Tasarımı Bölümü olarak hedefiniz nedir?
Dijital oyun tasarımı bölümü olarak, özellikle gelişen oyun pazarında ihtiyaç duyulacak nitelikli insan gücünü yetiştirmeyi ve sektöre kazandırmayı hedefliyoruz. Gerek öğretim programımızın çeşitli olması, gerekse de düzenlediğimiz pek çok etkinlik ile dijital oyun sektörünün çok çeşitli alanlarında istihdam edilebilecek kişileri yetiştirmeyi görev edinmiş durumdayız.
Tasarım düşüncesinin ve metotlarının kavranmasıyla, dijital teknolojinin sunduğu olanakların belirli amaçlar doğrultusunda kullanılabilmesi öğrenim hayatları boyunca öğrencilerden beklenen başlıca yeterlilikler arasındadır. Öğrenciler ayrıca oyuncu deneyimi odaklı düşünebilmeli, tasarladıkları oyun sistemlerinin oyuncularda yaratacağı duygusal tepkileri öngörebilmelidir. Bu bağlamda öğrencilerin psikoloji, sosyoloji, istatistik, sanat ve dijital kültür gibi alanlara da ilgi duymasını bekliyoruz. İstanbul Bilgi Üniversitesi Dijital Oyun Tasarımı Bölümü olarak tasarım, teknik becerileri ve empatiyi oyun üretim sürecinde harmanlayan yaratıcı bireyleri yetiştirmeyi de hedefliyoruz.
8- Öğrencileriniz okulu bitirdikten sonra yeterli iş imkanına sahip olabiliyor mu?
Türkiye’nin ilk Dijital Oyun Tasarımı lisans programını açan İstanbul Bilgi Üniversitesi ilk mezunlarını 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı sonunda verecektir. Bölüm mezunları Türkiye ve dünya dijital oyun sektöründe alanlarda uzman bireylerin oluşturduğu oyun geliştirme ekipleri içinde yaratıcı ve yönetici pozisyonlarda kariyerlerini çizebileceklerdir. Mezunlar ayrıca oyunsu içerik ve hizmetlerin üretildiği ve sunulduğu eğitim, medya, yazılım, reklam, pazarlama ve eğlence sektörlerinde de çalışma imkânına sahiptirler. Mezunlarımız ayrıca, aldıkları İngilizce eğitim ile yurtdışında oyun çalışmaları ya da benzeri alanlarda master programlarına başvurma şanslarına da sahip olacaklardır.
SPOT: İstanbul Bilgi Üniversitesi Dijital Oyun Tasarımı Bölümü, Türkiye ve dünya oyun endüstrisine eğitimli yaratıcı işgücü sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir.
